Γήπεδο Τούμπας
«Στάδιον ΠΑΟΚ»
Η ιστορία της μετακόμισης του ΠΑΟΚ από το Σιντριβάνι στην Τούμπα. Η αγορά της έκτασης, η εθελοντική εργασία του κόσμου του Δικεφάλου, το λαχείο για την οικονομική ενίσχυση, τα εγκαίνια, τα ρεκόρ, οι σταθμοί ενός εμβληματικού γηπέδου
Η αγορά των οκτώ στρεμμάτων γης από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο στην περιοχή του γηπέδου του Σιντριβανίου για την δημιουργία νέων σχολών απαιτούσε τη μεταστέγαση του Δικεφάλου και η έκταση ιδιοκτησίας του Ταμείου Εθνικής Αμύνης στην περιοχή της Τούμπας κρίθηκε ως ο κατάλληλος χώρος.
Ο τότε Υπουργός Εθνικής Αμύνης πτέραρχος Γιώργος Θέμελης παραχώρησε τα 30 στρέμματα με την υπ’ αριθμόν 41485 της 11ης Μαΐου 1957 απόφαση παραχωρητηρίου και μάλιστα ανέλαβε ο ίδιος πρόεδρος της επιτροπής ανεγέρσεως νέου σταδίου. Το τίμημα της έκτασης ορίστηκε στο 1,5 εκατ. δραχμές και αποπληρώθηκε από την διοίκηση της ομάδας σε 20 εξαμηνιαίες δόσεις των 75.000 δραχμών. Στις 7 Φεβρουαρίου 1958 παραδόθηκε από επιτροπή αξιωματικών του Γ’ Σώματος Στρατού στους εκπροσώπους του ΠΑΟΚ ο χώρος στην περιοχή της Τούμπας.
Στον χώρο υπήρχαν ακόμη τολ, τα στρατιωτικά παραπήγματα, όπου διέμεναν θύματα του εμφυλίου πολέμου και σεισμόπληκτων και η μετεγκατάσταση των πολιτών κόστισε στον ΠΑΟΚ 70.000 δραχμές. Το συνολικό κόστος της δημιουργίας τους γηπέδου υπολογίστηκε στα 6 εκατ. δραχμές και μάλιστα μόλις το 1,1 εκατ. δραχμές εκταμιεύθηκε από την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού.
Η έναρξη των εργασιών και το λαχείο «Υπέρ Ανεγέρσεως»
Από την άνοιξη του 1958 ξεκίνησαν οι χωματουργικές εργασίες και στη συνέχεια προχώρησαν στην κατασκευή του γηπέδου που σχεδίασαν ο αρχιτέκτονας Μηνάς Τρεμπέλας και ο πολιτικός μηχανικός Αντώνης Τριγλιανός. Τις εκσκαφές πραγματοποίησαν συνεργεία του στρατού και το φθινόπωρο ξεκίνησαν τα έργα θεμελίωσης, αφού είχε ολοκληρωθεί η περίφραξη. Η δημιουργία των κερκίδων που θα χωρούσαν 20.000 φιλάθλους ξεκίνησε από ανατολικά.
Ο ΠΑΟΚ για να καλύψει τα έξοδα της ανέγερσης του σταδίου τον Απρίλιο του 1958 προχώρησε στη έκδοση «Λαχείου Υπέρ Ανεγέρσεων του Νέου Σταδίου ΠΑΟΚ», το οποίο κόστιζε 20 δραχμές και από το 1956 η διοίκηση είχε προχωρήσει στην παρακράτηση του 15% των εισπράξεων από τα εισιτήρια για το ταμείο του νέου γηπέδου. Οι φίλοι του Δικέφαλου, εκτός από χρήματα από το περίσσευμά τους, συνείσφεραν στην ανέγερση του γηπέδου και με αρκετές εργατοώρες εθελοντικής εργασίας!
Λαμπρά εγκαίνια το 1959 και ρεκόρ κόντρα στην ΑΕΚ
Ουσιαστικά μέσα σε ένα χρόνο ολοκληρώθηκαν τα έργα για την δημιουργία του γηπέδου και οργανώθηκαν τα εγκαίνια για την Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 1959 σε φιλική αναμέτρηση με την ΑΕΚ (1-0 με σκόρερ τον Κώστα Κιουρτζή). Η παρουσία του Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή, αλλά παραβρέθηκαν αρκετοί Υπουργοί της Κυβέρνησης του, ενώ η μπάλα για την πρώτη σέντρα έπεσε στις 5:30 από αεροπλάνο της Αεροπορικής Βάσεως Σέδες.
Την ημέρα των εγκαινίων παραβρέθηκαν 15.000 φίλαθλοι του ΠΑΟΚ, όση και η χωρητικότητα του γηπέδου στους πρώτους μήνες, ενώ στη συνέχεια αυξήθηκε σε 20.000 για να φτάσει με έργα επέκτασης τις 45.000 στα μέσα της δεκαετίας του ’70.
Το φράγμα των 20.000 θεατών έσπασε στις 28 Απριλίου 1963 στην ισόπαλη (1-1) αναμέτρηση με τον Παναθηναϊκό (20.131), ενώ οι 30.000 ξεπεράστηκαν στις 19 Μαρτίου 1967 στη νίκη επί του Ολυμπιακού με 2-0 (31.504). Το απόλυτο ρεκόρ είναι στα 45.252 εισιτήρια και έγινε στις 19 Δεκεμβρίου 1976 στην ισόπαλη (0-0) αναμέτρηση με την ΑΕΚ.
Το 1981, μετά την τραγωδία του σταδίου Καραϊσκάκη μειώθηκαν οι θέσεις σε όλα τα γήπεδα της Ελλάδας και η χωρητικότητα του έπεσε στις 41.073 θέσεις, ενώ το 1998 τοποθετήθηκαν σε όλες τις θύρες καθίσματα για να γίνουν πλέον 32.000 οι θέσεις και τα πρόσθετα μέτρα ασφαλείας το έριξαν στις 28.701 θέσεις.
Στις 22 Μαρτίου 1980 κατέρρευσε τμήμα της θύρας 8 του γηπέδου ως αποτέλεσμα του σεισμού των 6.5 Ρίχτερ που είχε γίνει ενάμισι χρόνο νωρίτερα στην Θεσσαλονίκη και ο ΠΑΟΚ αναγκάστηκε να αφήσει το γήπεδο για ένα χρόνο μέχρι να αποκατασταθούν οι σοβαρές ζημιές.
Βελτιωτικές εργασίες στην εποχή Σαββίδη
Με την έλευση του κ. Ιβάν Σαββίδη στην ΠΑΕ ΠΑΟΚ το 2012, προχώρησαν με ταχύτατους ρυθμούς οι αλλαγές βελτίωσης σε συγκεκριμένους χώρους στο γήπεδο της Τούμπας και πιο συγκεκριμένα στα αποδυτήρια, στην είσοδο, στους χώρους των γραφείων, στην αίθουσα συσκέψεων και στην προεδρική σουίτα. Παρεμβάσεις που έγιναν, αφού προηγουμένως είχαν μελετηθεί οι αντίστοιχοι χώροι σε μεγάλα ευρωπαϊκά γήπεδα.
Το δυσκολότερο εγχείρημα ωστόσο, παρέμενε η ανακατασκευή των αποδυτηρίων, καθώς οι εργασίες ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια της αγωνιστικής περιόδου και τα κενά ανάμεσα στους αγώνες ήταν πολύ μικρά για να γίνουν οι απαιτούμενες εργασίες.
Όποιος έχει δει τα νέα αποδυτήρια των γηπεδούχων, αντιλαμβάνεται αμέσως τα ιδιαίτερα εργονομικά ατομικά καθίσματα των ποδοσφαιριστών, τον προσωπικό χώρο τους, τα πλέον σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα, τις ανέσεις στα μπάνια, αλλά και στην πισίνα παγωμένου νερού, που κρίνεται απαραίτητη για την άμεση αποκατάσταση μετά τους αγώνες.
Τα χρώματα που χρησιμοποιήθηκαν για να ντυθεί ο χώρος είναι το ασπρόμαυρο του ΠΑΟΚ, ενώ ο φωτισμός κάνει το χώρο ιδιαίτερα εντυπωσιακό, με τον έμβλημα της ομάδας να δεσπόζει στο ταβάνι και να φωτίζει ανάλογα το χώρο.
Οι ανακατασκευασμένοι χώροι έγιναν με προδιαγραφές 5 αστέρων και είναι σίγουρα οι πιο εντυπωσιακοί στην Ελλάδα.
Η ιστορία του γηπέδου της Τούμπας
1957 Στις 11 Μαΐου ο ΠΑΟΚ απέκτησε έναντι 6.000.000 δραχμών τον χώρο των 30 στρεμμάτων στην περιοχή της Άνω Τούμπας από το Ταμείο Εθνικής Αμύνης.
1958 Τον Απρίλιο προχώρησε στην έκδοση του «Λαχείου υπέρ Ανεγέρσεως του Νέου Σταδίου ΠΑΟΚ» ώστε να συγκεντρωθούν χρήματα για τα έργα.
1958 Τον Σεπτέμβριο ξεκίνησαν τα έργα θεμελίωσης του σταδίου και η δημιουργία εξέδρας που θα χωρούσε 20.000 φιλάθλους.
1959 Στις 6 Σεπτεμβρίου έγιναν τα εγκαίνια του σταδίου που διέθετε χόρτο σε φιλική αναμέτρηση με την ΑΕΚ.
1959 Στις 25 Οκτωβρίου έγινε το πρώτο επίσημο ματς στην Τούμπα, όταν στα πλαίσια της πρώτης αγωνιστικής του 1ου πρωταθλήματος της νεοσύστατης Α’ Εθνικής κατηγορίας, ο ΠΑΟΚ υποδέχτηκε τον Μέγα Αλέξανδρο Κατερίνης (3-2). Το πρώτο επίσημο γκολ στην Τούμπα σημείωσαν οι φιλοξενούμενοι με τον Βαγγέλη Καραφουλίδη, πρώην παίκτη του ΠΑΟΚ! Για τον Δικέφαλο σκόραρε πρώτη φορά σε επίσημο ματς στην Τούμπα ο Λέανδρος Συμεωνίδης.
1970 Στις 20 Μαΐου γίνεται ο πρώτος νυχτερινός αγώνας στο γήπεδο της Τούμπας, με αντίπαλο την Μίλαν που είχε τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης.
1974 Ολοκληρώθηκε η επέκταση του γηπέδου που πλέον έχει φτάσει τις 45.500 θέσεις.
1976 Με 45.252 εισιτήρια γίνεται το απόλυτο ρεκόρ προσέλευσης στην Τούμπα, στις 19 Δεκεμβρίου στο ισόπαλο 0-0 με την ΑΕΚ.
1980 Στις 22 Μαρτίου πέφτει τμήμα της εξέδρας στην θύρα 8 του γηπέδου που είχε υποστεί ζημιές από τον σεισμό (6,5 Ρίχτερ) που είχε γίνει ενάμισι χρόνο πριν και ο ΠΑΟΚ μετακομίζει στο Καυταντζόγλειο για ένα χρόνο.
1985 Τοποθετήθηκαν σκέπαστρα στις θύρες 1, 2 και 3.
1998 Η τοποθέτηση πλαστικών καθισμάτων σε όλο το γήπεδο σε συνδυασμό με τα μέτρα ασφαλείας έριξαν την χωρητικότητα του γηπέδου στις 28.703 θέσεις.
2004 Το γήπεδο χρησιμοποιήθηκε ως προπονητήριο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και έγινε σημαντική ανακαίνιση στους χώρους του. Τοποθετήθηκε νέο σκέπαστρο και ενσωματώθηκε στη Θύρα 1 ένα καινούριο τετραόροφο κτίριο, όπου βρίσκονται τα αποδυτήρια, ιατρεία, χώρος ελέγχου ντόπινγκ (ισόγειο), οι χώροι γραφείων (1ος όροφος), η αίθουσα Τύπου (2ος όροφος), οι χώροι των VIP (3ος και 4ος όροφος) και τα δημοσιογραφικά θεωρεία.
2010 Εγιναν έργα υποστύλωσης στις θύρες 7 και 8, ενώ μεταφέρθηκαν τα δημοσιογραφικά θεωρεία και ο χώρος εργασίας δημοσιογράφων και φωτογράφων από τον 4ο όροφο στον 3ο.
2012 Διαμορφώνονται και επεκτείνονται οι χώροι των γραφείων, τα αποδυτήρια, η αίθουσα Τύπου και η προεδρική σουΐτα.
2014 Διαμορφώνεται η αυτόνομη είσοδος για τη μικτή ζώνη, την αίθουσα Τύπου και τα δημοσιογραφικά θεωρεία. Εγιναν έργα στη μικτή ζώνη, στην αίθουσα Τύπου δημιουργήθηκε ξεχωριστός χώρος εργασίας των δημοσιογράφων, ενώ επεκτείνονται τα δημοσιογραφικά θεωρεία, τα οποία και μεταφέρονται στην κορυφή της Θύρας 3. Παράλληλα έγιναν βελτιωτικές εργασίες στον χώρο των τηλεοπτικών εδράνων στον 4ο και 5ο όροφο, τα οποία αυξάνονται για τις ανάγκες των αγώνων για τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Στον χώρο των VIP στον 3ο όροφο δημιουργείται η αίθουσα για το Hospitality, ενώ κατασκευάζεται στο κέντρο του 3ου ορόφου και η ξεχωριστή σουίτα που φιλοξενεί τους παλαίμαχους ποδοσφαιριστές του ΠΑΟΚ.
PAOK Sports Arena
Ήταν πρωταπριλιά του 2000, αλλά δεν ήταν ψέματα. Το νεότευκτο γήπεδο του ΠΑΟΚ, η PAOK SPORTS ARENA, άνοιξε τις πύλες και υποδέχτηκε το 6ο φάιναλ φορ του Κυπέλλου Ελλάδος. Ο πρώτος επίσημος αγώνας που διεξήχθη στο γήπεδο του, ήταν ο πρώτος ημιτελικός του φάιναλ φορ, μεταξύ της ΑΕΚ και του Αμαρουσίου. Η ΑΕΚ πέρασε στον τελικό, πήρε το Κύπελλο, αλλά ο Anatoli Zurbenko ήταν αυτός που πέτυχε το πρώτο καλάθι στο γήπεδο του ΠΑΟΚ. Χρειάστηκε να περάσουν 47 ημέρες και να διεξαχθούν πρώτα οκτώ επίσημα παιχνίδια στο γήπεδο του ΠΑΟΚ, ώσπου να έρθει η μεγάλη στιγμή. Στις 17 Μαΐου 2000, ο ΠΑΟΚ αγωνίστηκε για πρώτη φορά, σε επίσημο παιχνίδι, στο νέο του γήπεδο. Σε ένα ανεπανάληπτο παιχνίδι και με κατάμεστο γήπεδο, ο ΠΑΟΚ αντιμετώπισε -για τον δεύτερο τελικό του πρωταθλήματος της Α1- τον Παναθηναϊκό, από τον οποίο μπορεί να έχασε και εκείνο το παιχνίδι, αλλά και το πρωτάθλημα, αλλά ήταν ήδη κερδισμένος με την τεράστια παρακαταθήκη αυτού του γηπέδου.
Δύο ημέρες πριν το πρώτο επίσημο παιχνίδι, στις 30 Μαρτίου 2000, πραγματοποιήθηκε αγιασμός του γηπέδου και μαζί η πρώτη προπόνηση της ομάδας μπάσκετ του ΠΑΟΚ στην PAOK SPORTS ARENA! Ακολούθησαν οι τέσσερις αγώνες του Κυπέλλου Ελλάδος, αλλά και τέσσερα ακόμη παιχνίδια, αυτή την φορά για το φάιναλ φορ της Euroleague, με τον Παναθηναϊκό να κερδίζει στον τελικό την Maccabi Tel Aviv και να κατακτά το τρόπαιο.
Η PAOK SPORTS ARENA, μπορεί να φιλοξενήσει περισσότερους από 8.000 θεατές (8.142 καθίσματα), διαθέτει ακόμα... 502 θέσεις πάρκινγκ για ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα και ειδικό χώρο για στάθμευση λεωφορείων.
Ιστορικό
Μπορεί το πρώτο επίσημο παιχνίδι να έγινε την 1η Απριλίου του 2000, αλλά για την ολοκλήρωση του γηπέδου του ΠΑΟΚ, χρειάστηκε να περάσουν δέκα ολόκληρα χρόνια από την πρώτη θεμελίωση (18 Μαρτίου 1990) και δώδεκα από την ιστορική δωρεά του αείμνηστου Ιωάννη Δεδέογλου (17 Ιουνίου 1988)! Ο μέγας ευεργέτης του ΠΑΟΚ, Ιωάννης Δεδέογλου, μαζί με τον αδερφό του Θανάση Δεδέογλου, που δώρισε με την σειρά και νέο οικόπεδο στον ΠΑΟΚ το 1991, έβαλαν το πρώτο λιθαράκι για την κατασκευή ενός από τα πλέον υπερσύγχρονα γήπεδα της Ευρώπης. Η κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων στις 26 Μαρτίου 1991, αποτέλεσε τον πρώτο και εξόχως σημαντικό μοχλό πίεσης, για την πραγματοποίηση ενός μεγάλου ονείρου. Ο δρόμος όμως, ήταν μακρύς. Στις 11 Δεκεμβρίου 1991 και αφού έχει γίνει η δημοπράτηση του έργου, γίνεται γνωστό ότι το νέο γήπεδο θα έχει χωρητικότητα 4.800 μόνιμων θέσεων και 1.200 πτυσσόμενων. Ο συνολικός αριθμός της χωρητικότητας (6.000 σύμφωνα με την πρώτη μελέτη) θα αποτελέσει για αρκετά χρόνια σημείο τριβής και διαφωνιών, αλλά το βασικότερο πρόβλημα θα προκύψει από τις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις που πρέπει να γίνουν στην περιοχή. Στις 7 Σεπτεμβρίου 1995, γίνεται τελετή αγιασμού θεμελίωσης του έργου, αλλά το γήπεδο δεν προχωρά, καθώς υπάρχει αίτημα για αύξηση της χωρητικότητάς του, γεγονός που οδηγεί σε νέα καθυστέρηση. Στις 30 Οκτωβρίου 1996, εγκρίνεται η νέα προμελέτη του έργου, που προβλέπει την αύξηση της χωρητικότητας σε 8.500 θέσεις, και η πρόταση για ανάθεση στην Θεσσαλονίκη και το γήπεδο του ΠΑΟΚ, της διοργάνωσης του φάιναλ φορ της Euroleague, λειτουργεί ως έκτακτο μέτρο πίεσης για να ολοκληρωθεί το μεγάλο έργο στην ώρα του. Στις 17 Μαΐου 1999, η FIBA αποφασίζει οριστικά την διεξαγωγή του φάιναλ φορ στο γήπεδο του ΠΑΟΚ, η αντίστροφη μέτρηση αρχίζει και οι εργασίες επιταχύνονται με γοργούς ρυθμούς. Αποτέλεσμα; Το γήπεδο είναι έτοιμο και φιλοξενεί τελικά, όχι μόνο το φάιναλ φορ της Euroleague (18 & 20 Απριλίου 2000), αλλά τρεις περίπου εβδομάδες νωρίτερα και το φάιναλ φορ του Κυπέλλου Ελλάδος (1 & 2 Απριλίου 2000). Στις 17 Μαΐου του 2000, διεξάγεται το πρώτο επίσημο παιχνίδι του ΠΑΟΚ και τα εισιτήρια του αγώνα με τον Παναθηναϊκό γίνονται ανάρπαστα. Μαζί και τα αναμνηστικά μπλουζάκια. Όλοι θέλουν να δουν το νέο γήπεδο, που αποτελεί πλέον τη νέα έδρα της ομάδας και αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας της.
